Jargoon

Jargoon

Dẫn Nhập: Thạch Lý Học, hoặc Thạch Lý Trị Liệu, Thạch Học Trị Liệu dịch từ chữ Lithotherapy, nguồn gốc từ tiếng Hi Lạp cổ. Lithotherapy phân thành Litho đến từ chữ ‘λίθος’ [litʰos] có nghĩa là đá, therapy đến từ chữ ‘θεραπεύω’ [tʰɛrapɛuʷɔ] tức là chữa trị, lithotherapy tức là chữa trị bệnh bằng liệu pháp tiếp xúc với đá ở ngoài da. Lithotherapy là một môn cận khoa học, nó xuất phát từ nền lý luận huyền học và thần bí học. Mặc dù có nhiều chứng minh về hiệu lực cũng như khả năng của nó, đã được ứng dụng từ lâu trong y học cổ truyền lẫn y học hiện đại, nhưng nó vẫn bị bao quanh bởi bức màn bí mật của những điều thần kỳ giống như nền Đông Y của người Trung Quốc hay Nam Y của người Việt Nam. Bài khảo cứu này sẽ đặc biệt trình bày về những lý luận căn bản trong Thạch Lý Học đối với Jargoon, nằm trong chuỗi khảo cứu, viết riêng cho tuần báo UNESCO.

Giới thiệu về đá Jargoon

Giới thiệu về các thuyết: Giá trị thạch lý học của Jargoon được trình bày thành các thuyết cơ bản: thuyết Bản mệnh (Natal Stones), thuyết Quang Lý Học (Chromotherapy), thuyết Linh Khí (Reiki), thuyết Luân Xa (Chakra), thuyết Vi Lượng Trị Liệu (Oligotherapy), thuyết Tứ Trụ (Sìzhù), thuyết Hài Hòa Bộ Tám (Law of Octaves), thuyết Thái Lặc Mã (Thelema), thuyết Chiêm Tinh Học (Astrology), thuyết Hoa Giáp (Hwangap), thuyết Phật Giáo Mật Tông, thuyết Khí Tiết (Qìjié).

Thuyết Bản Mệnh Phương Đông người ta căn cứ vào địa chi của tháng sinh, theo như sau: tháng 3 là Thìn, tháng 6 là Mùi, tháng 9 là Tuất, tháng 12 là Sửu, cùng phối hợp với ngũ hành của tháng để chia màu sắc đá, như sau: Thìn Mùi Tuất Sửu thuộc Thổ (ứng dùng đá có tông màu vàng, trong, ánh kim). Và theo đó, Thuyết Bản Mệnh phương đông xếp loại đá này vào năm Bính Tuất, thuộc Hỏa Cục, về Dương Phần. Thích hợp cho người nữ/nam, sinh năm Bính Tuất sử dụng. Về tháng bản mệnh, đá này màu vàng, thuộc về hành Thổ, ứng về tháng Thìn, Mùi, Tuất và Sửu, tức tháng 3, 6, 9 và 12.

Thuyết Bản Mệnh Phương Tây được định nghĩa theo tháng như sau: tháng mười một màu vàng. Thuyết Bản Mệnh phương tây được định nghĩa theo hoàng đạo như sau: Nhân Mã màu vàng. Đá này màu vàng được xếp vào loại đá bản mệnh của tháng mười một mùa đông và xếp vào đá bản mệnh của cung Nhân Mã, thuộc hệ Lửa. Vì vậy, những ai sinh vào giữa 22 tháng 11 đến 21 tháng 12 hằng năm, hoặc vào tháng 12 thì được xem là có lợi khi đeo loại đá này.

Theo Thuyết Quang Lý Học thì đá Jargoon có màu vàng. Ý nghĩa của màu sắc này được biểu hiện ở các nên văn hóa khác nhau. Màu vàng là màu của sự mơ hồ và mâu thuẫn; màu sắc gắn liền với sự lạc quan và vui chơi; mà còn với sự phản bội, lừa dối, và ghen tuông. Nhưng ở Trung Quốc và các khu vực khác của châu Á, màu vàng là màu sắc của đức hạnh và tầng lớp quý tộc. Màu vàng có vai trò quan trọng trong văn hoá và lịch sử ở Trung Quốc, nó là màu sắc của hạnh phúc, vinh quang và trí tuệ. Ở Trung Quốc, có năm hướng của la bàn; phía bắc, phía nam, phía đông, phía tây, và trung tâm, mỗi cái đều có màu tượng trưng. Màu vàng biểu thị cho trung tâm. Trung Quốc được gọi là Quốc gia Trung tâm; cung điện của Hoàng đế được coi là ở trung tâm của thế giới. Màu vàng ở đây được xem là màu của nam tính cùng với màu đỏ và màu lục, màu trắng và đen thì đại diện cho nữ tính. Trong biểu tượng truyền thống, có sự tương phản và bổ sung cho nhau trong thái cực âm dương, vẻ nam tính thường được thể hiện bởi màu vàng. Tương tự như năm yếu tố, năm hướng và năm màu sắc khác nhau trong thế giới quan của người Trung Quốc, họ cũng có năm mùa, gồm mùa thu, mùa đông, mùa xuân, mùa hè và mùa cuối hè – được biểu diễn bởi những chiếc lá rơi. Người Maya cổ đại kết hợp màu vàng với hướng Nam. Hình tượng Maya cho chữ "màu vàng" (k'an) cũng có nghĩa là "quý giá" hoặc "chín muồi". Trong Nhà thờ Công giáo La Mã, màu vàng tượng trưng cho kim loại vàng, và chìa khóa vàng cho Đất Thánh, mà Đấng Christ đã ban cho Thánh Phêrô. Màu vàng cũng có ý nghĩa tiêu cực, tượng trưng cho sự phản bội; Judas Iscariot thường được miêu tả mặc áo choàng màu vàng nhạt, và không có quầng sáng. Trong đạo Hindu, thần Krishna thường được miêu tả mặc áo vàng. Màu vàng và vàng nghệ cũng là màu sắc được mặc bởi Sadhu, hoặc những người đàn ông lang thang lang thang ở Ấn Độ. Thần toàn năng và thần linh của Hindu “Lord Ganesha” hay Ganpati thường mặc đồ màu vàng, được biết đến như là pitambar pivla và được đánh giá là đẹp nhất. Trong Phật giáo, màu vàng nghệ của áo choàng được mặc bởi các nhà sư được Đức Phật chỉ định và những người theo ông vào thế kỷ thứ 5 trước công nguyên. Chiếc áo dài và màu sắc của nó là một dấu hiệu của sự từ bỏ thế giới bên ngoài và cam kết về luật lệ. Trong phong thủy, màu vàng nghĩa là vui vẻ và phấn khởi. Nó là màu của ánh nắng mặt trời màu vàng mang lại cảm giác ấm áp, làm tăng sự thích thú và khả năng hoạt động trí óc. Màu vàng nhạt còn mang sự thu hút đáng kể. Nó còn là màu của sự thông thái và mạnh mẽ. Trong tình yêu, màu vàng lại mang ý nghĩa của sự phản bội. Tuy nhiên cần tránh sử dụng màu vàng khi bạn đang lo lắng và cần làm dịu thần kinh bởi khi màu vàng được sử dụng quá mức sẽ mang đến sự khó chịu và giận dữ.

Thuyết Thelema cho rằng đá Jargoon thuộc Sepherot Tiferet ("Adornment", Hebrew: תפארת [tifʔeʁeθ]) thay thế Tifaret, Tifereth, Tyfereth hoặc Tiphereth, là sefira thứ sáu trong Cây Sự Sống. Nó có sự kết hợp chung của "tâm linh", "cân bằng", "hòa nhập", "sắc đẹp", "phép lạ", và "từ bi". Trong Bahir, có nói: "Thứ sáu là ngày tuyệt đẹp, vinh quang, ngôi nhà của thế giới phải đến. Vị trí của nó được khắc bằng trí tuệ như đã nói" Thiên Chúa nói: Hãy chiếu sáng, và được chiếu sáng". Tiferet là Sefirah nguồn lực tích hợp của Chesed ("từ bi") và Gevurah ("sức mạnh, hoặc là phán quyết (din)"). Hai lực này đối nhau, một là mở rộng (cho đi) và hai là thu hẹp (tiếp nhận). Cả hai nguồn trong số chúng nếu không có nguồn kia thì không thể biểu lộ được luồng năng lượng của Thiên Chúa; họ phải được cân bằng trong tỷ lệ hoàn hảo bằng cách cân bằng lòng trắc ẩn với kỷ luật. Sự cân bằng này có thể được nhìn thấy trong vai trò của Tiferet, trong đó các nguồn lực xung đột được hài hòa, và sáng tạo ra hoa cùng những thứ khác. Tiferet cũng cân bằng Netzach và Hod một cách tương tự. Trong trường hợp đó Hod có thể được xem như là trí tuệ mà Netzach được coi là cảm xúc. Tiferet là Sefirot duy nhất trong các Sephirot được kết nối với tất cả các Sephirot khác (ngoại trừ Malkuth) thông qua các đường dẫn chủ quan của vô thức. Vị trí trung tâm giữa Keter và Yesod cho thấy rằng nó là một phần của "chuyển đổi" Sephirot giữa hình thức (Yesod) và nguồn lực (Keter). Nói cách khác, tất cả các kết nối trung gian thông qua Tiferet đều cho ra kết quả đối lập. Luật bảo toàn năng lượng và khối lượng có xu hướng chứng minh điều này - trong tất cả các trường hợp biến đổi năng lượng, một sự hy sinh là cần thiết để có thể sinh ra một dạng mới. Tiferet là trung tâm của cây. Năm Sefirot bao quanh nó: phía trên là Chesed ở phía bên phải (phía nam) và Gevurah ở bên trái (phía bắc), bên dưới là Netzach bên phải, Hod ở bên trái, và Yesod ngay bên dưới. Cả sáu chiếc này đều là một thực thể duy nhất, Zer Anpin, đại diện sự nam tính đối lập Sefira mang nữ tính Malkuth.

Thuyết Chakra cho rằng loại đá này thuộc Chakra Manipura (tiếng Phạn: मणिपूर, pali: Maṇipūra, tiếng Anh: "thành phố đá quý") là chakra chính thứ ba theo truyền thống Hindu. Nằm ở trên rốn hay phía dưới của túi mật celiac một chút, Manipura dịch từ tiếng Phạn là "Thành phố của đá quý" (Mani - ngọc quý, Pura hay Puri - thành phố). Manipura thường liên quan đến màu vàng,  màu xanh dương trong tantra (hệ thống) cổ điển, và màu đỏ trong truyền thống Nath. Manipura có liên quan đến lửa và sức mạnh của sự biến đổi. Người ta nói rằng để kiểm soát tiêu hóa và chuyển hóa như là ngôi nhà của Agni (Agni là thực thể chịu trách nhiệm cho tất cả các quá trình tiêu hóa và trao đổi chất trong con người) và hơi thở thiết yếu Samana Vayu (năng lượng cuộc sống) . Năng lượng của Prana Vayu và Apana Vayu (năng lượng hướng vào và năng lượng hướng ra) gặp nhau tại một điểm trong một hệ thống cân bằng. Manipura là ngôi nhà của túi mật celiac, nơi phân bố hầu hết các hệ thống tiêu hóa. Trong y học dựa trên chakra, các học viên làm việc trong lĩnh vực này để thúc đẩy tiêu hóa, bài tiết, tụy-thận và tuyến thượng thận tốt hơn. Thiếu Agni (lửa) trong túi mật celiac dẫn đến tiêu hóa thức ăn, suy nghĩ và cảm xúc không đầy đủ và là nguồn gốc ama hay là một sản phẩm phụ độc hại do quá trình tiêu hóa không đúng hoặc không đầy đủ (độc tính). Mười cánh hoa của Manipura có màu xanh đậm hoặc đen, giống như những đám mây mưa nặng hạt, với những âm tiết ḍaṁ, ḍhaṁ, ṇaṁ, taṁ, thaṁ, daṁ, dhaṁ, naṁ, paṁ, và phaṁ ở trên nền màu xanh đậm. Những cánh hoa này tương ứng với sự ngu dốt của sự thiếu hiểu biết về tinh thần, khát, ghen tị, phản bội, xấu hổ, sợ hãi, thù ghét, ảo tưởng, ngu xuẩn và buồn bã. Manipura được coi là trung tâm động lực học, năng lượng, quyền lực (Itcha shakti), và thành tựu, phát ra prana, năng lượng cuộc sống, thông qua việc đi vào cơ thể con người. Nó liên quan đến sức mạnh của lửa và sự tiêu hóa, cũng như thị giác và hành động tức thời. Thông qua thiền định Manipura, người ta nói rằng có thể đạt được sức mạnh tạo hóa nhằm cứu lấy hoặc hủy diệt thế giới. Các nhà huyền học phương Tây tạo ra sự khác biệt của  kabbalistic liên kết với Manipura. Đối với một số nhà tôn giáo, nó liên quan đến sephirot  Hod và Netzach. Netzach là phẩm chất của năng lượng để vượt qua những trở ngại khác nhau. Hod là khuynh hướng kiểm soát và chia nhỏ năng lượng thành các dạng khác nhau, hai dạng này là lực tranh đấu và lực cân bằng. Điều này cũng giống như các lực của anabolism (đồng hóa) và catabolism (dị hóa) trong cơ thể con người. Hod và Netzach có liên quan đến chân và bàn chân trái và phải của cơ thể. Trong Sufi Lataif-e-sitta, thân người bao gồm một vài Lataif. Không giống như các chakra, Lataif không phân bố theo chiều dọc, mà là trái và phải. Các nafs hay cái tôi bản thân, hoặc thấp hơn chính nó, làm thành một tâm điểm và nằm phía dưới rốn.

Đá Jargoon có màu hồng, Theo Thuyết Phật Giáo Mật Tông là bổn sắc của Bảo Sanh Như Lai (Ratnasambhava) . Ngài là sự chuyển hóa của sự tự cao cá nhân thành sự hòa đồng. Màu lam và đen đại diện cho sinh dưỡng  tướng ứng với mũi. Đeo Jargoon sẽ được Bảo Sanh Như Lai Phật hộ trì, hỗ trợ về mũi và sự dung hòa. Vì đây cũng là màu của cõi quỷ đói, đá Jargoon được coi là bùa hộ về hương dục, giúp thoát khỏi các nguy hiểm về hương dục thông qua vị phật từ bi. Tử thư nhắc đến màu vàng như biểu hiện cho sự giàu có và kiêu hãnh, đồng thời sự thèm muốn dục lạc. Tử Thư Tây Tạng viết rằng: Ngài Bảo Sanh Phật có thân màu vàng, thể hiện màu của đất – biểu tượng sự sung túc lắm tiền nhiều của. Ngài cầm viên ngọc như ý, điều này cũng có nghĩa vắng bóng sự nghèo khó. Người phối ngẫu của Ngài là Mamak, thể hiện yếu tố nước; để có được vùng đất phì nhiêu giàu có thì đất cần có nước. Ánh sáng kết hợp với bộ Bảo Sanh là ánh sáng vàng ôn hòa thư thái, một thứ ánh sáng vô phân biệt.Vào ngày thứ ba, một tia sáng vàng, yếu tố thanh khiết của đất, sẽ chiếu sáng và cùng lúc đó, đức Phật Bảo Sanh từ Cõi Vinh Quang phương Nam màu vàng sẽ xuất hiện trước mặt con. Ánh sáng vàng của thọ uẩn trong tánh thanh tịnh căn bản của nó là Bình Đẳng Tánh Trí (the wisdom of equality), màu vàng sáng chói, trang hoàng với những dĩa ánh sáng quang minh, trong suốt, sáng đến độ mắt không chịu nổi, từ tim của đức Phật Bảo Sanh.Từ tim đức Phật Bảo Sanh, trên tấm vải vàng của Bình đẳng tánh trí quang minh, sẽ xuất hiện một cái dĩa vàng giống như một cái chén vàng hướng mặt xuống, được trang hoàng bằng những cái dĩa và những cái dĩa nhỏ hơn. Những người thiếu thốn nghèo khó, hay những người bị che mờ điên cuồng bởi sự giàu có, những kẻ tự cao tự đại về bản thân, muốn kìm chế sự tự kiêu đó, có thể sử dụng loại đá có màu vàng để giải trừ.

Theo Thuyết Reki (Linh Khí) Đá Jargoon trong hành Thổ và thuộc vào Kinh Túc Thái Âm Tỳ, Kinh Túc Dương Minh Vị. Kinh Túc Thái Âm Tỳ liên quan đến các triệu chứng người ê ẩm, nặng nề, da vàng, lưỡi cứng đau, mặt trong chi dưới phù, cơ ở chân ở tay teo, bụng trên đau, bụng đầy, ăn không tiêu, nôn, nuốt khó, vùng tâm vị đau cấp, tiêu chảy, tiểu không lợi, ở dạ dày, ruột, hệ sinh dục, tiết niệu. Ví dụ như huyệt Lậu Cốc liên quan đến đau cẳng chân, cẳng chân lạnh và tê, đầy bụng, sôi bụng. Địa Cơ (Huyệt Khích) liên quan đến tức bụng, căng tức sườn, không muốn ăn, đau lưng, tiểu khó, di mộng tinh, trưng hà, kinh nguyệt không đều. Âm Lăng Tuyền (Huyệt Hợp thuộc Thủy) liên quan đến đau sưng gối, đau chân, lạnh trong bụng, không muốn ăn, sườn ngực căng tức, bụng có nước, di tinh, đau dương vật, tiểu không tự chủ, tiểu khó, tiểu dầm. Huyết Hải liên quan đến đau mé trong đùi, kinh nguyệt không đều, rong kinh, mẩn ngứa, dị ứng. Cơ Môn liên quan đến đau, sưng hạch bẹn, bí tiểu, tiểu dầm. Kinh Túc Dương Minh Vị liên quan đến các triệu chứng mũi chảy máu, miệng môi mọc mụn, họng đau, cổ sưng, mồm méo, ngực đau, chân sưng đau hoặc teo lạnh; tà khí thịnh; sốt cao, ra mồ hôi có thể phát cuồng, ăn nhiều, tiểu vàng, bồn chồn có thể phát cuồng, đầy bụng, ăn ít, bệnh ở đầu, mặt, mũi, răng, họng. Bệnh ở não, dạ dày, ruột, sốt cao. Ví dụ như huyệt Nhân Nghênh (Huyệt Hội của các kinh Dương minh và Thiếu dương ở chân) liên quan đến đau sưng họng, mất tiếng đột ngột, lao hạch, hen suyễn, tức ngực, cao huyết áp. Thủy Đột liên quan đến đau, sưng họng, tràng nhạc, ho, hen, khó thở. Khí Xá liên quan đến đau sưng họng, tràng nhạc, bướu cổ, hen, suyễn, khó thở. Khuyết Bổn Đau liên quan đến sưng cổ họng, đau bụng, tức ngực, ho, hen suyễn. Khí Hộ liên quan đến ho, suyễn, ngực sườn đầy tức. Khố Phòng liên quan đến ho, ngực sườn đầy tức, ít-tê-ri.

Theo Thuyết Tứ Trụ, đá Jargoon thuộc mệnh Thổ rất hạp với mệnh Mộc sinh mùa thu,thông thường không được sự trợ giúp của nguyệt lệnh,Kim nặng quay quanh,phần lớn thuộc thân yếu. Nếu là Mộc mùa suy yếu,ưa được Thổ dưỡng, tương trợ. Đá ngọc thuộc mệnh Thổ cũng rất hạp với mệnh Thổ sinh mùa đông. Mùa đông, bên ngoài lạnh, bên trong ấm. Nếu có Thổ với lực lượng lớn phù trợ thì có thể được khỏe mạnh, trường thọ. Đá ngọc thuộc mệnh Thổ cũng rất hạp với mệnh Kim sinh mùa xuân. Mùa xuân, do vừa qua mùa đông vẫn còn chút khí lạnh, do đó Kim cần Hỏa sưởi ấm mới có thể loại bỏ khí lạnh mà được phú quý. Kim sinh vào mùa xuân sẽ khá yếu mềm, do đó cần có Thổ sinh trợ, nhưng không ưa Thủy quá vượng, Thủy sẽ tăng thêm khí lạnh, làm cho Kim không thể tái hiện được khí thế của nó.

Thuyết Ngũ Hành Can Chi cho rằng Jargoon thuộc về Thổ (Vàng) phối Thổ (Vuông và Cân), tức Thổ Cục. Do đó, Jargoon giúp khắc chế các bản mệnh Kim – Hỏa như Bính Thân, Đinh Dậu, Canh Ngọ, Tân Tỵ, vì vậy, những bản mệnh trên có lợi khi đeo loại ngọc này. Jargoon cũng phù trợ cho các bản mệnh thuộc Kim (Thổ sinh Kim), gồm có mệnh thuộc Thổ Kim và thuần Kim: Mậu Thân, Kỷ Dậu, Canh Thìn, Canh Tuất, Tân Mùi, Tân Sửu, Canh Thân, Tân Dậu, các bản mệnh này có lợi khi tiếp xúc với loại ngọc này.

Thuyết Ngũ Hành Khí Tiết nói, người có mệnh cục Kim (sinh vào ngày Canh-Tân, Thân-Dậu) gặp vào những ngày thuộc hành Hỏa (như các ngày Bính-Đinh, Tỵ-Ngọ) thì, bởi Kim khắc Hỏa, nên đại tràng, phổi dễ sinh bệnh, biểu hiện ở hay ho, đọng đàm, đau ruột, bệnh trĩ, tim đập nhanh, dễ hoảng sợ, lo lắng, mắc bệnh lao. Biểu hiện ra ngoài là da khô, mũi đỏ sưng, lưng mụn nhọt ung mủ, da đốm tụ huyết. Sách mệnh lý nói: Kim nhược tại Hỏa Vượng, tất có bệnh về máu huyết. Muốn khắc chế, phải lấy Thổ giải độc, Jargoon thuộc Thổ, có tác dụng tốt với thể trạng người Kim cục (Thổ sinh Kim), đề phòng cho những ngày Hỏa thịnh (Bính-Đinh, Tỵ-Ngọ) hay tháng hành Hỏa như tháng tư và tháng năm. Người đeo đá Jargoon, có thể dùng Thổ khắc chế được Hỏa hại.

Dựa Trên Thuyết Orthotherapy và công thức cấu tạo của đá Jargoon (Zr(SiO₄)) gồm: Nguyên tố Zirconium (Zr) số hiệu nguyên tử là 40, tỉ trọng cơ thể là 6000×10^-7, khối lượng trung bình 0.000001kg, tỷ lệ nguyên tố là 3.00E-07% trong cơ thể. Nguyên tố Silicon (Si) có số nguyên tử là 14, chiếm tỉ trọng trong cơ thể là 20x10^-4 và có  khối lượng trung bình 0.001kg đạt tỷ lệ nguyên tố là 0.0058%. Nguyên tố Oxygen (O) có số nguyên tử là 8, chiếm tỉ trọng trong cơ thể người là 0.65. Thành phần của nguyên tố này trong cơ thể trung bình là 43kg chiếm tỷ lệ là 24%. Tác động đến sức khỏe và sự sống của hầu hết các loài động thực vật trên thế giới.

Dựa trên công thức hóa học của đá Jargoon, Theo Thuyết Hài Hòa Bộ Tám loại đá này mang yếu tố thổ tinh với nguyên tố chủ đạo là nguyên tố Khí, vi vậy nó tác động lên hệ thống nội tạng cụ thể như gan, lá lách, xương, bàng quang, thận,… Có tác dụng hỗ trợ trị liệu cho các bệnh liên quan đến việc các cơ ban bài tiết nước tiểu, gan, lá lách, các chứng nội thương hoặc chảy máu trong.  Mặt khác nó còn giúp tăng cường giao tiếp và quan hệ, đặc biệt là sự lãnh đạo, cao quý, quan hệ cao cấp, thống lĩnh, có quyền lực, cống hiến... nhấn mạnh yếu tố quan hệ. Về mặt tinh thần, loại đá này được cho là trấn giữ các mối quan hệ của nhà chiêm tinh thứ 1 và 8: sinh tồn (nhà Vita) và cái chết (nhà Mors). Dành hỗ trợ cho những người đang/sẽ gặp nguy hiểm ảnh hưởng tính mạng, hoặc những nghề nghiệp có tính nguy hiểm cao: cứu nạn, quân đội, cứu hỏa, cảnh sát, công an, thám hiểm... Thuyết của Dante Alighieri, cho rằng yếu tố thổ tinh bảo trợ về thiên văn và chiêm tinh, hoặc các nhà tư tưởng nói chung (Dante Alighieri). Dành cho những người làm trong lĩnh vực liên quan đến tư tưởng và học thuyết như các nhà lý luận, kinh luận, các đạo sư, các thầy bùa chú, thầy pháp hoặc những người hoạt động tâm linh trong các đền chùa hay nhà thờ.

Thuyết Bát Quái Kinh Dịch dựa vào hình thái tinh hệ của tinh thể gồm tám loại, được phân định thành tám quái thuộc nội quái trong kinh dịch. Cụ thể theo Thông Thiên Học: Lập Phương (cubic - isometric) ứng Càn , Tứ Phương (tetragonal) ứng Chấn, Tam Phương (rhombohedral)  ứng Ly, Lục Phương (hexagonal - trigonal) ứng Đoài, Tam Tà (triclinic) ứng Cấn, Đơn Tà (monoclinic) ứng Khảm, Chánh Giao (orthorhombic) ứng Tốn, Phi Tinh (noncrystallinic) ứng Khôn. Ts Hoàng Thế Ngữ (sách đã dẫn) tương ứng khác: Lập Phương ứng Càn, Tam Tà ứng Đoài, Chánh Giao ứng Chấn, Đơn Tà ứng Cấn, Tam Phương-Tứ Phương-Lục Phương ứng Khôn, Phi Tinh-Ẩn Tinh ứng Ly Tốn Khảm. Ở đây chỉ trình bày thuyết của Thông Thiên Học. Dựa vào màu sắc của tinh thể gồm tám màu, ứng với tám quái thuộc ngoại quái trong kinh dịch. Có ba thuyết chính, đều nêu ra ở đây. Cụ thể thuyết thứ nhất được trình bày trong I-ching: Binary Numbers, Astrology, And Chakras, dựa trên thứ tự sinh khởi bát quái: Càn ứng trắng, Đoài ứng tím, Ly ứng lam, Chấn ứng lục, Tốn ứng vàng, Khảm ứng cam, Cấn ứng đỏ, Khôn ứng đen. Thuyết thứ hai do D.H. Van den Berghe đề xuất dựa trên ngũ hành ứng bát quái cho rằng: Càn ứng dương, Khảm ứng đen, Cấn ứng tím, Chấn ứng lục, Tốn ứng cam, Ly ứng đỏ, Đoài ứng lam, Khôn ứng vàng. Thuyết thứ ba do Adam Apolo đề xuất dựa trên nghĩa của quái: Càn ứng trắng, Khôn ứng đen, Ly ứng đỏ, Khảm ứng lam, Cấn ứng lục, Đoài ứng cam, Tốn ứng vàng, Chấn ứng tím. Ở đây chỉ trình bày dựa trên thuyết thứ nhất. Từ nội quái và ngoại quái tương ứng với hình dạng và màu sắc của tinh thể, từ đó tính ra được quái trong 64 quái kinh dịch. Mỗi quái kinh dịch lại ứng một bộ phận cơ thể theo y lý trong kinh dịch, phân thành 64 phần cơ thể. Đá Jargoon có màu vàng tương ứng quẻ ngoại quái Tốn, có tinh hệ Tứ Phương tương ứng quẻ nội quái Chấn, ghép lại chính là quẻ quái số 42: quẻ Phong Lôi Ích. Quái số 42 ứng với vị trí khuỷnh vai trên cơ thể. Vì vậy, loại đá này được cho là có lợi cho các bệnh liên quan đến xương khớp như Viêm Khớp, đau lưng, bệnh gout, thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm,…. Quẻ Phong Lôi Ích có nghĩa là Quẻ ích là đạo làm ích cho thiên hạ, cho nên lợi có thửa đi. Đạo ích, trong lúc bình thường vô sự, cái ích của nó còn nhỏ, đến khi gian nguy hiểm nạn, thì cái ích của nó càng lớn, cho nên lợi về sự sang sông lớn. Khi qua được chỗ hiểm nạn tức là lúc đạo ích cả được thi hành. Nó là quẻ Tôn trên Chấn dưới, đó là hai vật sấm gió làm ích cho nhau. Gió dữ thì sấm mạnh, sấm động thì gió gắt, hai đằng giúp ích cho nhau, người đeo đá này sẽ được các lợi ích như vậy.

Nơi tìm thấy đá: Jargoon có thể được tìm thấy ở Sabaragamuwa Province (Sri Lanka), ...

Lời cảm ơn: bài viết có sự đóng góp tài liệu và công sức của nhiều đồng nghiệp: tiến sĩ Jean-Jacques Rousselle (Pháp), nhà sưu tập Nguyễn Trọng Cơ (tp.HCM), nhà sưu tập Trương Quốc Tùng (Hà Nội), nhà sưu tập Phan Tuấn (Biên Hòa), dược sĩ Phạm Hoàng Giang (Cần Thơ), nhà sưu tập Lạc Quân Hy (Cần Thơ).